Thị trường ôtô Việt Nam vẫn đang chìm trong cảnh khan hàng, người tiêu dùng thiếu xe để mua trong khi giá bán lẻ không những không thấp như kỳ vọng mà còn bị đẩy cao hơn trước đây.

Lựa chọn tình thế

Anh Hà Viễn Sự ở Thanh Xuân (Hà Nội) muốn “chia tay” chiếc Vitara đời cũ của mình để thay thế bằng một chiếc Fortuner từ cuối năm 2016. Anh đã rút các khoản tiết kiệm để chuẩn bị mua xe vào đầu năm 2017, khi mẫu xe Fortuner đời mới bắt đầu được Toyota bán ra thị trường.

Tuy nhiên, khi tìm hiểu thông tin trên mạng internet, anh nhận được những lời khuyên rằng hãy cố gắng chờ đợi đến năm 2018 để có thể mua xe giá rẻ. Lý do là từ ngày 1/1/2018, thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ các nước ASEAN sẽ giảm về 0%, trong đó có mẫu xe anh đang yêu thích là Fortuner được nhập khẩu từ Indonesia.

Chiếc Suzuki Vitara đã cũ kỹ, các con anh cũng đã lớn và nhu cầu về một chiếc xe lớn hơn, có khả năng vượt địa hình tốt hơn cho những chuyến đi chơi xa hơn của cả gia đình ngày càng trở nên cấp thiết. Ngày 28/7/2018, anh tìm đến đại lý Toyota hỏi mua xe. Câu trả lời vẫn là chưa có xe để bán, trong khi đó, giá xe thậm chí đã cao hơn so với năm ngoái.

“Cuối cùng, tôi đành phải chọn chiếc Chevrolet Trailblazer. Tôi đang quen dùng xe của Nhật nên đã phải rất khó khăn mới có thể quyết định mua một chiếc xe Mỹ”, anh Sự nói.

Đối tác của anh Sự, chủ một doanh nghiệp tư nhân chuyên cung cấp vật liệu xây dựng, cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Sau khi Honda giới thiệu mẫu xe CR-V thế hệ mới, anh quyết định chờ sang đầu năm 2018 để mua xe với mức giá được dự kiến là sẽ dưới 1,1 tỷ đồng nhờ thuế nhập khẩu 0%.

Kết quả là sang tháng 1/2018, anh đã phải chấp nhận mua chiếc CR-V phiên bản cao nhất với giá gần 1,3 tỷ đồng bao gồm một vài phụ kiện quan trọng.

“Nhân viên đại lý nói do chưa thể nhập xe theo thuế mới nên giá bán bị chênh so với kế hoạch. Những chiếc CR-V có ở thị trường lúc ấy thậm chí rất ít bởi chỉ là lô xe được Honda nhập từ cuối 2017 theo thuế 30%. Do vậy, nếu không xuống tiền nhanh để kịp có xe đi chơi tết thì sẽ rất khó chịu”, vị doanh nhân chia sẻ.

Những người tiêu dùng như anh Sự và đối tác có thể nói là rất nhiều. Chính bởi lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu ôtô từ các nước ASEAN đã tạo nên tâm lý chờ đợi xe giá rẻ của người tiêu dùng. Từ tâm lý đó, sức mua ôtô bị kiềm chế suốt cả năm 2017.

Tưởng như sự ức chế của thị trường sẽ được giải tỏa khi đồng hồ thời gian nhảy sang năm 2018. Nhưng không, một nửa năm 2018 đã đi qua gần hết song trạng thái ức chế tâm lý thậm chí còn gia tăng.

Ngày 1/1/2018, thuế suất thuế nhập khẩu mặt hàng ôtô nguyên chiếc chở người dưới 10 chỗ ngồi từ các nước nội khối ASEAN đã giảm về 0%. Theo lẽ thường, người tiêu dùng đã có thể thở phào nhẽ nhõm. Thế nhưng, Nghị định 116 của Chính phủ lại khiến tiếng thở nhẹ nhàng trở thành một tiếng thở dài ngao ngán.

Hàng rào kỹ thuật được dựng lên bởi Nghị định 116 đã thu hẹp đường về của các loại ôtô nhập khẩu. Kết cục là cho đến lúc này, ôtô nhập khẩu về Việt Nam vẫn chỉ nhỏ giọt, thỉnh thoảng mới có một lô xe ít ỏi cập cảng. Ngoài thị trường, người tiêu dùng không có xe để mua, cho dù đã phải chấp nhận “chiêu” kinh doanh kiểu bia kèm lạc hoặc chi tiền lót tay cho nhân viên bán hàng.